Bệnh cúm là gì? Dấu hiệu nhận biết và cách phòng tránh

Bệnh cúm là một căn bệnh truyền nhiễm do virus cúm gây ra, thường lây lan qua đường hô hấp khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc tiếp xúc với các bề mặt bị nhiễm virus. Cúm có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, nhưng đặc biệt nguy hiểm đối với trẻ nhỏ, người già và những người có hệ miễn dịch yếu. Hãy cùng iCHARM tìm hiểu thêm về cúm và cách phòng tránh cúm hiệu quả qua bài viết dưới đây.

Bệnh cúm là gì?

Bệnh cúm là một bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính do virus cúm gây ra. Bệnh thường xuất hiện theo mùa và có thể lây lan nhanh chóng trong cộng đồng.

Hầu hết các trường hợp cúm đều nhẹ và có thể tự khỏi sau vài ngày, nhưng trong một số trường hợp, đặc biệt ở người cao tuổi, trẻ nhỏ và người có bệnh nền, cúm có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, suy hô hấp hoặc thậm chí tử vong.

Nguyên nhân gây bệnh cúm

Virus cúm thuộc họ Orthomyxoviridae và có ba chủng phổ biến gây bệnh ở người:

• Cúm A: Chủng nguy hiểm nhất, có thể gây ra các đại dịch cúm toàn cầu. Các biến thể như H1N1, H3N2 đều thuộc nhóm này.
• Cúm B: Ít biến đổi hơn cúm A, thường chỉ gây bệnh theo mùa và không dẫn đến đại dịch.
• Cúm C: Hiếm gặp và thường gây triệu chứng nhẹ, không ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng.

Cách lây lan của virus cúm

Virus cúm có thể lây lan nhanh chóng qua các con đường sau:

• Qua đường hô hấp: Khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện, các giọt bắn chứa virus sẽ lan ra không khí và có thể xâm nhập vào đường hô hấp của người khác.
• Tiếp xúc với bề mặt nhiễm virus: Virus cúm có thể tồn tại trên các bề mặt như tay nắm cửa, bàn ghế, điện thoại trong vài giờ. Nếu chạm vào những bề mặt này rồi đưa tay lên mắt, mũi, miệng, bạn có nguy cơ bị nhiễm bệnh.
• Tiếp xúc trực tiếp với người bệnh: Việc bắt tay, ôm hoặc sử dụng chung đồ dùng cá nhân với người mắc cúm cũng làm tăng nguy cơ lây nhiễm.

Dấu hiệu nhận biết bệnh cúm là gì?

Bệnh cúm thường xuất hiện đột ngột với các triệu chứng rõ ràng. Việc nhận biết sớm giúp bạn có hướng điều trị phù hợp, tránh biến chứng nguy hiểm.

Triệu chứng phổ biến của bệnh cúm:

• Sốt cao: Thường từ 38°C – 40°C, kèm theo ớn lạnh.
• Đau nhức cơ thể: Cảm giác đau mỏi toàn thân, đặc biệt là cơ và khớp.
• Mệt mỏi, suy nhược: Cảm thấy uể oải, thiếu sức sống, khó tập trung.
• Ho, đau họng: Ban đầu có thể khô rát cổ họng, sau đó ho có đờm.
• Chảy nước mũi, nghẹt mũi: Xuất hiện trong những ngày đầu mắc bệnh.
• Đau đầu: Nhức đầu liên tục, có thể kèm theo chóng mặt.
• Chán ăn, buồn nôn: Một số người có thể bị rối loạn tiêu hóa nhẹ.

Phân biệt bệnh cúm và cảm lạnh thông thường

Cúm và cảm lạnh đều là bệnh về đường hô hấp nhưng có một số điểm khác biệt:

Cách phòng tránh bệnh cúm là gì?

Phòng tránh bệnh cúm là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe và hạn chế sự lây lan của virus trong cộng đồng. Dưới đây là những biện pháp hiệu quả giúp giảm nguy cơ mắc bệnh.

Tiêm phòng vắc-xin cúm hàng năm

Vắc-xin cúm là biện pháp phòng ngừa quan trọng nhất, giúp cơ thể tạo miễn dịch với các chủng virus phổ biến trong mùa cúm.

Nên tiêm vắc-xin trước mùa cúm (thường vào mùa thu hoặc đầu mùa đông).

Phụ nữ mang thai, trẻ em, người cao tuổi và những người có bệnh lý nền nên tiêm phòng định kỳ để giảm nguy cơ biến chứng nặng.

Giữ vệ sinh cá nhân

Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn, đặc biệt sau khi tiếp xúc với người bệnh cúm hoặc các bề mặt công cộng.

Che miệng khi ho hoặc hắt hơi bằng khăn giấy hoặc khuỷu tay để tránh phát tán virus.

Hạn chế chạm tay vào mắt, mũi, miệng, vì đây là các đường lây nhiễm chính của virus cúm.

Tăng cường hệ miễn dịch

Chế độ ăn uống lành mạnh: Bổ sung thực phẩm giàu vitamin C (cam, chanh, ổi), vitamin D, kẽm và thực phẩm giàu chất chống oxy hóa để tăng cường sức đề kháng.

Uống đủ nước để giữ cho cơ thể luôn đủ ẩm, hỗ trợ đào thải độc tố.

Ngủ đủ giấc và hạn chế căng thẳng để hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn.

Hạn chế tiếp xúc với người bệnh

Tránh tiếp xúc gần với người bị cúm, đặc biệt trong không gian kín.

Đeo khẩu trang khi ra ngoài hoặc khi phải tiếp xúc với người có triệu chứng cúm.

Thường xuyên lau chùi và khử trùng các bề mặt tiếp xúc nhiều như tay nắm cửa, bàn phím, điện thoại.

Cách điều trị

Nếu không may bị cúm, việc điều trị đúng cách sẽ giúp bạn nhanh chóng hồi phục và tránh các biến chứng nguy hiểm.

Chăm sóc tại nhà

Hầu hết các trường hợp bệnh cúm đều có thể tự khỏi sau 5-7 ngày nếu được chăm sóc đúng cách:

Nghỉ ngơi đầy đủ: Cơ thể cần thời gian để hồi phục, vì vậy hãy tránh làm việc quá sức. Uống nhiều nước:

Giữ đủ nước giúp làm loãng đờm, giảm đau họng và hỗ trợ đào thải độc tố. Nên uống nước ấm, trà gừng, nước chanh mật ong.

Dinh dưỡng hợp lý: Ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, bổ sung thực phẩm giàu vitamin C, kẽm (cam, chanh, gừng, tỏi) để tăng sức đề kháng.

Giảm triệu chứng:

• Dùng thuốc hạ sốt, giảm đau như paracetamol nếu sốt cao hoặc đau nhức cơ thể.
• Súc miệng bằng nước muối loãng để giảm đau họng.
• Xông hơi với tinh dầu bạc hà hoặc khuynh diệp giúp thông mũi, dễ thở hơn.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Mặc dù cúm thường tự khỏi, nhưng trong một số trường hợp, bạn cần đến cơ sở y tế ngay nếu có dấu hiệu nghiêm trọng như:

• Sốt cao liên tục trên 39°C, không hạ sốt sau khi dùng thuốc.
• Khó thở, đau tức ngực, thở gấp.
• Mệt mỏi cực độ, không thể ăn uống hay sinh hoạt bình thường.
• Cúm kéo dài hơn 7 ngày hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng thứ phát như viêm phổi, viêm xoang.
• Đối với trẻ em, người cao tuổi, phụ nữ mang thai, người có bệnh nền (tim mạch, tiểu đường), cần theo dõi chặt chẽ và đi khám sớm khi có triệu chứng nặng.

Bệnh cúm là một căn bệnh phổ biến nhưng không nên xem nhẹ, đặc biệt với những đối tượng dễ bị biến chứng như trẻ nhỏ, người cao tuổi và người có bệnh nền. Việc nhận biết sớm các triệu chứng giúp bạn có hướng điều trị phù hợp, tránh các biến chứng nguy hiểm. Hãy luôn lắng nghe cơ thể và thực hiện các biện pháp phòng ngừa để hạn chế nguy cơ mắc cúm, đặc biệt trong những mùa dịch cao điểm này.