Trái thanh yên, một loại quả thuộc họ cam chanh, có lẽ không phải là cái tên quen thuộc với nhiều người. Nhưng bạn có biết rằng loại quả này là “tổ tiên” của nhiều loại trái cây nổi tiếng như chanh, cam hay chanh dây? Không chỉ độc đáo về nguồn gốc, trái thanh yên còn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe bất ngờ. Hãy cùng khám phá qua bài viết dưới đây để hiểu rõ về loại quả đặc biệt này nhé!
Trái thanh yên là gì?
Trái thanh yên, còn được gọi là Citrus medica, là một loại trái cây họ cam chanh với hình dáng khá đặc biệt. Quả thanh yên có lớp vỏ dày, sần sùi và ít thịt. Khi chín, vỏ chuyển từ màu xanh sang vàng cam rực rỡ. Cây thanh yên thường nhỏ, cao từ 2,5–4,5 mét, với lá màu xanh đậm và mùi thơm dễ chịu. Một giống nổi tiếng của thanh yên là “Bàn tay Phật”, thường được trồng nhiều ở Trung Quốc. Với hình dáng giống những ngón tay vươn dài.
Điểm thú vị nhất về loại quả này chính là vai trò “nguyên thủy” của nó. Nhiều loại trái cây phổ biến ngày nay, như chanh và chanh dây, thực chất là kết quả của quá trình lai tạo từ quả thanh yên. Ngoài giá trị dinh dưỡng, thanh yên còn được sử dụng rộng rãi trong ngành nước hoa, dược phẩm và ẩm thực. Phần vỏ thơm của nó thường được chế biến thành mứt, kẹo hoặc pha trà.
Thành phần dinh dưỡng
Giống như các loại trái cây họ cam chanh khác. Thanh yên rất giàu vitamin C và các chất chống oxy hóa mạnh mẽ như: Hesperidin, Naringin, Limonene, Linalool. Ngoài ra, thành phần còn chứa nhiều pectin, một loại chất xơ hòa tan hỗ trợ tiêu hóa và nuôi dưỡng hệ vi sinh vật có lợi trong ruột.
Lợi ích sức khỏe từ trái thanh yên
Tăng cường miễn dịch
Hệ miễn dịch đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ cơ thể khỏi bệnh tật. Chứa hàm lượng vitamin C cao – dưỡng chất được biết đến với khả năng tăng cường đề kháng.
Nghiên cứu cho thấy vitamin C không chỉ giúp giảm triệu chứng cảm cúm mà còn rút ngắn thời gian mắc bệnh.
Thêm vào đó, các chất chống oxy hóa trong trái này giúp bảo vệ tế bào miễn dịch khỏi tác hại của gốc tự do, giữ cho cơ thể khỏe mạnh hơn.
Giảm viêm hiệu quả
Viêm là phản ứng tự nhiên của cơ thể để chống lại vi khuẩn và virus. Tuy nhiên, nếu viêm kéo dài, nó có thể gây ra nhiều bệnh mãn tính như tim mạch, tiểu đường và ung thư. Thanh yên chứa nhiều hợp chất chống viêm mạnh mẽ như limonene và hesperidin. Những chất này giúp trung hòa gốc tự do, giảm nguy cơ viêm mãn tính.
Một nghiên cứu tại Hàn Quốc còn cho thấy dầu chiết xuất từ thanh yên có khả năng giảm rõ rệt các dấu hiệu viêm trong cơ thể.
Để tăng cường khả năng giảm viêm, bạn hãy kết hợp loại quả này với các thực phẩm giàu chất chống viêm khác như rau xanh, cá hồi và quả mọng.
Giúp ngăn ngừa ung thư
Những gì bạn ăn có thể ảnh hưởng rất lớn đến nguy cơ mắc ung thư. Thành phần chứa nhiều chất chống oxy hóa và carotenoid – những hợp chất có khả năng ngăn ngừa sự hình thành tế bào ung thư. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng, những người thường xuyên tiêu thụ trái cây họ cam chanh có nguy cơ mắc các bệnh ung thư đường tiêu hóa và ung thư vú thấp hơn đáng kể.
Vì vậy, bạn nên thường xuyên bổ sung loại quả này vào chế độ ăn uống cùng các thực phẩm chống ung thư khác như nấm, bông cải xanh và hạt lanh để tăng hiệu quả bảo vệ sức khỏe.
Hỗ trợ sức khỏe tim mạch
Trái thanh yên không chỉ là “vị thuốc” thiên nhiên giúp tăng cường miễn dịch mà còn hỗ trợ bảo vệ trái tim khỏe mạnh.
Các nghiên cứu cho thấy việc ăn nhiều trái cây họ cam chanh, bao gồm thanh yên, có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch và đột quỵ. Lượng chất xơ pectin có trong loại quả này còn giúp kiểm soát cholesterol, ngăn ngừa xơ vữa động mạch.
Cách chọn mua và bảo quản
Việc tìm kiếm thanh yên có thể không dễ dàng như các loại quả thông thường. Nhưng nếu kiên nhẫn, bạn có thể tìm thấy chúng ở các cửa hàng đặc sản hoặc chợ nông sản.
Mẹo chọn trái thanh yên ngon
Nên chọn quả có mùi thơm đậm, vỏ sáng màu, không có vết bầm. Vì khi chín loại quả này sẽ có vỏ vàng tươi, không quá xanh hoặc vàng sậm.
Cách bảo quản
Sau khi mua về, bạn có thể bảo quản ở nhiệt độ phòng trong 1 tuần hoặc trong tủ lạnh từ 2–3 tuần.
Các công thức chế biến thú vị
Trà mật ong thanh yên
- Nguyên liệu: 1 quả thanh yên, 2 thìa mật ong, nước nóng.
- Cách làm: Đầu tiên, cắt lát mỏng vỏ và thịt quả thanh yên. Sau đó, ngâm lát thanh yên với mật ong trong 10 phút. Cuối cùng, thêm nước nóng vào, khuấy đều và thưởng thức.
Thanh yên kẹo ngọt
Món này rất đơn giản, chỉ cần thái vỏ thanh yên thành miếng nhỏ, nấu cùng đường và siro. Sau đó để khô là hoàn thành. Kẹo thanh yên là món ăn vặt thơm ngon, vừa miệng.
Mứt thanh yên
- Nguyên liệu: vỏ thanh yên, đường trắng và nước sạch.
- Cách làm: Đầu tiên, cắt vỏ thanh yên thành sợi nhỏ, luộc sơ để giảm vị đắng. Sau đó, nấu vỏ với đường và nước cho đến khi sánh lại. Cuối cùng, để nguội và bảo quản trong hũ thủy tinh để dùng dần.
Một số điều thú vị về trái thanh yên
Thanh yên đã được con người trồng từ hàng ngàn năm trước. Loại quả này có nguồn gốc từ Ấn Độ và được các nhà sư Phật giáo mang đến Trung Quốc.
Tại nhiều quốc gia, thanh yên còn mang ý nghĩa văn hóa sâu sắc. Như biểu tượng của sự giàu có và hạnh phúc trong dịp Tết Nguyên Đán ở Trung Quốc và Nhật Bản.
Những lưu ý khi dùng
Dù có nhiều lợi ích, nhưng không phải ai cũng hợp với loại quả này. Một số người có thể bị dị ứng với vỏ hoặc thịt quả thanh yên, gây ngứa hoặc nổi mẩn.
Ngoài ra, các sản phẩm từ thanh yên như mứt hoặc kẹo thường chứa nhiều đường. Nên bạn cần tiêu thụ ở mức vừa phải để tránh tác động tiêu cực đến sức khỏe.
Kết luận
Trái thanh yên không chỉ là một loại quả đặc biệt về hình dáng mà còn mang lại vô số lợi ích cho sức khỏe. Nếu bạn đang tìm kiếm một loại trái cây vừa bổ dưỡng, vừa thơm ngon để làm mới chế độ ăn uống. Đây chắc chắn là sự lựa chọn không thể bỏ qua. Hãy thử tìm mua và trải nghiệm ngay hôm nay, bạn sẽ bất ngờ với những gì loại quả này mang lại!